ГИЖЖАЛАР САЛОМАТЛИККА ҚАНДАЙ ЗАРАР ЕТКАЗАДИ?
Гижжалар, ичак паразитлари ёки тери паразитлари бўлиб, одам организмида яшаб, соғлиқ муаммоларини келтириб чиқариши мумкин. Гижжаларнинг мавжудлиги саломатликка турли хил зарар етказиши мумкин. Уларнинг этказган зарарлари кўп жиҳатдан гижжаларнинг турига, миқдорига ва уларнинг организмдаги фаолиятига боғлиқ. Қуйида гижжаларнинг саломатликка қандай зарар етказиши мумкинлиги ҳақида батафсил маълумот келтирилган.
1. Ичак ва қорин бўшлиғида муаммолар
а. Ичак обструктсияси
Баъзи гижжалар, масалан, аскарис ёки ҳооквормлар, ичакда кўпайиши ва ичак деворларини тўсиб қўйиши мумкин. Бу ҳолат ичак обструктсиясига олиб келади, бу эса қорин оғриғи, шишиш ва ичакнинг нормал фаолиятининг бузилишига сабаб бўлади.
б. Яллиғланиш ва инфексиялар
Гижжаларнинг ичак деворларига ёпишиши ва озиқланиши натижасида ичак мукозасида яллиғланиш пайдо бўлиши мумкин. Бу яллиғланиш ичак инфектсияларига олиб келиши ва қонли диарея, қусиш ва бошқа ноқулайликларга сабаб бўлиши мумкин.
2. Аллергик реактсиялар ва тери муаммолари
а. Аллергик реактсиялар
Гижжаларнинг қон сўриши организмда аллергик реактсияларни келтириб чиқариши мумкин. Бу реактсиялар терида қизариш, шишиш ва қичишиш шаклида намоён бўлади. Баъзан аллергик реактсиялар жуда кучли бўлиши мумкин, бу эса қўшимча муаммоларни келтириб чиқариши мумкин.
б. Тери инфексиялари
Гижжалар терида тешиклар ва излар ҳосил қилиши мумкин, бу эса бактериал инфексияларга йўл очади. Инфектсиялар, масалан, стрептококк ёки стафилококк инфексиялари, тери муаммоларини янада кучайтириши мумкин.
3. Анемия ва овқатланиш муаммолари
а. Анемия
Баъзи гижжалар, масалан, ҳооквормлар, қон сўриб, организмда темир ва витамин Б12 етишмаслигига олиб келиши мумкин. Бу ҳолат анемия (қоннинг камлиги) ва умумий чарчоққа сабаб бўлиши мумкин. Анемия жуда жиддий бўлиши мумкин, айниқса болаларда ва ҳомиладор аёлларда.
б. Овқатланишнинг бузилиши
Гижжалар ичакдан озиқ моддаларни сўриб, организмнинг керакли озуқаларни қабул қилиши камайиши мумкин. Бу, овқатланишнинг бузилиши, килограммнинг камайиши ва умумий саломатлик муаммоларини келтириб чиқариши мумкин.
4. Иммуунсизланиш
а. Иммунитет тизимининг заифлашиши
Гижжаларнинг организмда мавжудлиги иммунитет тизимига босим ўтказиши мумкин. Уларнинг мавжудлиги организмнинг нормал иммун жавобини сусайтириши ва бошқа инфектсияларга қарши курашиш қобилиятини камайтириши мумкин.
б. Доимий чарчоқ ва заифлик
Гижжалардан юқори даражада озиқ-овқатларни сўриш, умумий чарчоққа, заифликка ва энергия етишмаслигига олиб келиши мумкин. Бу ҳолат одамнинг кунлик фаолиятларини бажаришда қийинчиликлар келтириб чиқариши мумкин.
5. Психологик муаммолар
а. Психологик таъсирлар
Гижжаларнинг саломатликка таъсири психологик муаммоларга ҳам олиб келиши мумкин. Масалан, доимий қорин оғриғи, қичишиш ва бошқа ноқулайликлар стресс, хавотир ва руҳий саломатлик муаммоларига олиб келиши мумкин.
б. Ёмон уйқу
Гижжаларнинг терида ёки ичакда мавжудлиги, айниқса болаларда, уйқуни бузиши мумкин. Доимий қичишиш ёки қорин оғриғи уйқу сифатига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Хулоса
Гижжаларнинг саломатликка таъсири кенг қамровли бўлиб, улар ичак муаммоларидан тортиб, аллергик реактсиялар, анемия ва психологик муаммоларни келтириб чиқариши мумкин. Гижжалардан ҳимояланиш ва уларни даволаш учун мунтазам равишда гигиена қоидаларига риоя қилиш, тоза ва ювилган озиқ-овқатлар истеъмол қилиш, ва зарур ҳолатларда тиббий ёрдамга мурожаат қилиш муҳим аҳамиятга эга.
