ГИЖЖАЛАРНИНГ АСОСИЙ АЛОМАТЛАРИ ВА БЕЛГИЛАРИНИ ҚАНДАЙ АНИҚЛАШ МУМКИН?
Гижжалар одам организмида яшашга мойил паразитлар бўлиб, уларнинг мавжудлиги турли хил аломатлар ва белгиларга сабаб бўлади. Гижжаларнинг вақтида аниқланиши ва даволаниши соғлиқни сақлашда муҳим аҳамиятга эга. Қуйида гижжаларнинг асосий аломатлари ва уларни қандай аниқлаш мумкинлиги ҳақида батафсил маълумот келтирилган.
1. қичишиш ва тери ўзгаришлари
а. Теридаги қичишиш
Гижжаларнинг энг кўп учрайдиган аломати – қичишишдир. Гижжалар одам терисига жойлашиб, қон сўришади, натижада терида аллергик реактсия ва қичишиш юзага келади. Масалан, тузганлар (лисе) теридаги қичишиш, айниқса, бошингизда ва бўйин атрофида пайдо бўлади. Тузишлар (скабиес) эса терининг қаттиқ қичишишига сабаб бўлади, бу ҳолатда қичишиш кечаси кучайиши мумкин.
б. Теридаги тошмалар ва қизариш
Гижжаларнинг мавжудлиги терида қизариш, тошмалар ёки қизил доғлар пайдо бўлишига олиб келиши мумкин. Бу аломатлар гижжаларнинг яшаш жойига боғлиқ бўлиб, улар қичишиш ва инфексияларга сабаб бўлиши мумкин. Масалан, бед бугс (қон сўриш гиёҳлар) терида кичик қизил доғлар ёки тошмалар ҳосил қилади.
2. терида излар ва тешиклар
а. Тешиклар ва чизиш излари
Гижжаларнинг қон сўриши натижасида терида кичик тешиклар ёки чизиш излари пайдо бўлиши мумкин. Бу излар гижжаларнинг яшаш жойига қараб турлича кўриниши мумкин. Тузишлар (скабиес) терида кичик, қизил, яллиғланган тешиклар ҳосил қилади. Бу излар қичишиш билан бирга кўринади ва тез-тез кечаси кучаяди.
б. Шишган жойлар
Гижжалардан келиб чиқадиган бошқа аломатлар орасида шишган жойлар ҳам мавжуд. Масалан, бед бугс (қон сўриш гиёҳлар) терининг айрим жойларида шишишларга олиб келиши мумкин, бу одатда қичишиш билан бирга кузатилади.
3. қорин ва ичак аломатлари
а. Ичак қуртлари
Ичакларда яшовчи қуртлар гижжаларнинг бошқа бир тури бўлиб, уларнинг мавжудлиги қорин оғриғи, ич қотиши ёки диарея каби аломатларни келтириб чиқариши мумкин. Ичак қуртлари белгилари орасида овқатланишнинг ўзгариши, иштаҳанинг йўқолиши ёки кўнгил айниши ҳам кузатилиши мумкин. Бу ҳолатлар қуртларнинг турига ва уларнинг организмда жойлашишига қараб фарқ қилиши мумкин.
б. Вазн йўқотиш ва чарчоқ
Ичак қуртлари, айниқса узоқ вақт давомида мавжуд бўлса, организмнинг озиқ моддаларини сўриши натижасида вазн йўқотишга олиб келиши мумкин. Бунинг натижасида чарчоқ, заифлик ва умумий саломатлик ҳолатининг ёмонлашиши кузатилади.
4. ташқи аломатлар ва бошқа белгилар
а. Соч ва тери ҳолати
Гижжаларнинг соч ва терига таъсири ҳам кўриниши мумкин. Масалан, тузганлар (лисе) бош сочида кўпайиши мумкин ва бу сочларнинг қуруқлашишига, қуруқ, қаттиқ тошмаларга олиб келиши мумкин.
б. Қон сўриш белгилари
Гижжаларнинг қон сўриши натижасида терида қизил доғлар, тошмалар ёки кучли қичишиш пайдо бўлиши мумкин. Бед бугс (қон сўриш гиёҳлар) одатда кечаси фаол бўлиб, тунги уйқуда қон сўришади ва натижада катта қизаришлар ва тошмалар ҳосил бўлиши мумкин.
5. касаллик ва инфектсиялар
Гижжалар одам организмида турли хил касалликлар ва инфектсияларни тарқатиши мумкин. Масалан, тузганлар (лисе) орқали турли инфектсиялар, ҳатто сифилис ёки жигар касалликлари тарқалиши мумкин. Гижжалардан шубҳаланишда, соғлиқни сақлаш мутахассиси билан маслаҳатлашиш ва керакли таҳлилларни ўтказиш зарур.
Гижжаларнинг мавжудлигини аниқлаш ва даволашда тезкор ва тўғри чоралар кўриш муҳимдир. Агар сизда юқорида санаб ўтилган аломатлар ёки белгилар мавжуд бўлса, тиббий ёрдамга мурожаат қилишингиз керак. Гижжалардан тўлиқ қутулиш ва соғлом ҳаёт тарзини сақлаш учун тўғри даволаниш ва профилактика чоралари муҳим аҳамиятга эга.
