Гриппни уй шароитида қандай даволаш мумкин?
Грипп (инфлуенза) – кўплаб одамларда кузатиладиган кенг тарқалган вирусли касаллик бўлиб, у кўпинча енгил ёки ўрта даражада кечади. Бироқ, грипп вақтида тўғри парвариш ва даволаш муҳим, чунки у нотўғри даволанса, асоратлар келтириб чиқариши мумкин. Уй шароитида гриппни даволаш имкониятлари мавжуд бўлиб, бу касалликни енгилроқ кечишига ва асоратларнинг олдини олишга ёрдам беради. Қуйида гриппни уйда қандай даволаш мумкинлиги ҳақида муҳим маслаҳатлар келтирилган.
1. Кўп дам олиш
Грипп пайтида танага дам бериш жуда муҳимдир. Вирус билан курашаётган организм энергияни кўпроқ талаб қилади, шунинг учун фаолиятни имкон қадар чеклаб, кўпроқ ётиш лозим. Дам олиш вақтида организм ўзини тиклайди ва вирусга қарши самарали кураш олиб боради. Шунингдек, стресс даражасини пасайтириш ҳам тикланиш жараёнини тезлаштиради.
2. Сув ичишни кўпайтириш
Грипп организмни кучсизлантиргани сабабли сув балансини сақлаш жуда муҳимдир. Юқори ҳарорат ва кўп терлаш натижасида организм сувсизланиши мумкин. Шунинг учун кўп миқдорда сув ичиш керак. Сувдан ташқари, иссиқ чойлар, булонлар ва мевали шарбатлар ҳам истеъмол қилиш тавсия этилади. Айниқса, лимонли чой ёки асал қўшилган чой бўғинларни тинчлантиради ва иммунитетни кучайтиришга ёрдам беради.
3. Тўғри овқатланиш
Грипп пайтида соғлом овқатланиш, витамин ва минералларни истеъмол қилиш муҳим. Айниқса, К витамини бой озиқ-овқатлар (апелсин, лимон, грейпфрут, киви) ва синк (ёнғоқ, қовоқ уруғлари) иммунитетни кучайтиради ва организмнинг вирус билан курашиш қобилиятини оширади. Енгил ҳазм бўладиган ва кўп озуқавий моддалар сақловчи овқатлар (масалан, сабзавотли шўрва, сабзавот пюреси) истеъмол қилиш керак. Жуда ёғли ёки ширин овқатлардан сақланиш тавсия этилади, чунки улар организмни қўшимча юк билан ортиқча босади.
4. Нафас йўлларини тозалаш
Грипп пайтида нафас йўллари тез-тез тўсилади ва нафас олиш қийинлашади. Бурун битиши ёки йўтални енгиллаштириш учун иссиқ буғ инҳалатсиялари ёрдам беради. Бунинг учун оддий сувни қайнатиб, унга бир неча томчи эвкалипт мойи қўшиш мумкин. Иссиқ буғ бурундаги балғамни юмшатади ва нафас олишни осонлаштиради. Шунингдек, тузли сув билан томоқни ғарғара қилиш томоқ оғриғини камайтиради ва бактерияларга қарши курашда ёрдам беради.
5. Тана ҳароратини назорат қилиш
Грипп билан касалланганларда тана ҳарорати кўтарилиши одатий ҳолдир. Агар ҳарорат жуда баланд бўлса (38.5 даражадан юқори), уни тушириш учун паратсетамол ёки ибупрофен каби дориларни ишлатиш мумкин. Бироқ, ҳарорат 38 даража атрофида бўлса, уни туширишга шошилмаслик керак, чунки бу организмнинг вирусга қарши курашаётгани белгисидир. Шу билан бирга, совуқ компресслар билан тана ҳароратини табиий равишда тушириш мумкин.
6. Йўтални камайтириш учун усуллар
Гриппнинг яна бир кенг тарқалган белгиси йўтал ҳисобланади. Йўтални камайтириш учун асал ва лимонли чой ичиш фойдали. Асал йўтални енгиллаштиради ва томоқни юмшатади. Шунингдек, қуруқ йўталга қарши ўтли чойлар ёки доривор ўсимликлардан фойдаланган инҳалатсиялар ҳам фойда беради. Ўз-ўзидан йўталнинг ўтиб кетиши учун ҳаво намлигини ошириш ҳам ёрдам беради.
7. Иммунитетни кучайтириш
Уй шароитида гриппни даволашда иммунитетни кучайтирувчи воситалардан фойдаланиш тавсия этилади. Масалан, занжабил, саримсоқ, лимон, асал каби табиий маҳсулотлар вирусларга қарши курашишга ёрдам беради. Занжабил чойи ичиш томоқни тинчлантиради ва иммунитетни кучайтиради. Саримсоқ эса табиий антивирал восита сифатида гриппни енгишда фойдали бўлиши мумкин.
8. Дори-дармонлардан фойдаланиш
Агар симптомлар кучли бўлса, шифокор билан маслаҳатлашиб, дорилардан фойдаланиш мумкин. Антивирал дорилар, иммуномодуляторлар ёки симптомларни енгиллаштирувчи воситалар касалликни тезроқ енгишда ёрдам беради. Аммо, дорилардан фойдаланишдан аввал мутахассис билан маслаҳатлашиш зарур.
9. Ҳавони тозалаш ва намлаш
Грипп пайтида хона ҳавоси тоза ва етарли даражада нам бўлиши муҳимдир. Ҳаво намлиги етарли бўлса, нафас йўллари қуруқлашмайди ва бурун битиши камаяди. Хонани мунтазам равишда шамоллатиш ва ҳаво тозалагичлардан фойдаланиш ҳам касаллик пайтида аҳамиятлидир.
Хулоса
Гриппни уй шароитида даволаш имкониятлари кўп бўлса-да, касалликнинг енгил кечиши учун организмни яхши парвариш қилиш ва тўғри чоралар кўриш зарур. Кўп дам олиш, тўғри овқатланиш, суюқлик истеъмоли ва нафас йўлларини тозалаш касалликни осонроқ ўтказишга ёрдам беради. Шунингдек, тана ҳароратини кузатиб бориш ва дориларни фақат керак бўлганда истеъмол қилиш орқали гриппнинг жиддий асоратларидан қочиш мумкин.
