ИЧАК ГИЖЖАЛАРИ ВА УЛАРНИНГ ДАВОЛАШ УСУЛЛАРИ
Ичак гижжалари – одамнинг ичак тизимида яшайдиган паразитлардир. Улар турли хил турларда бўлиши мумкин, масалан, аскарис, ҳооквормлар, пинвормлар ва тричинелла. Ичак гижжалари организмда турли хил муаммоларни келтириб чиқариши мумкин, шу сабабли уларни аниқлаш ва даволаш муҳимдир. Қуйида ичак гижжалари, уларнинг таъсири ва даволаш усуллари ҳақида батафсил маълумот келтирилган.
1. Ичак гижжалари турлари ва уларнинг таъсири
а. Аскарис лумбрикоидес (Аскарис)
Аскарис гижжалари ичакда яшайди ва жуда катта бўлиши мумкин. Улар одам организмида кўпайиб, ичак деворларини тўсиб қўйиши ва ичак обструктсиясига олиб келиши мумкин. Аскарис инфектсияси қорин оғриғи, қусиш, диарея ва оғир ҳолатларда ичак обструктсияси каби симптомларга сабаб бўлади.
б. Энтеробиус вермикуларис (Пинворм)
Пинвормлар, асосан, болаларда учрайди ва уларнинг тухумлари ичакда ривожланади. Уларнинг мавжудлиги кўпинча қичишиш, айниқса, кечаси тушиш, ва қорин оғриғи каби симптомларга олиб келади. Пинвормлар ичакда кўпайиб, енгил ёки кучли ноқулайликларни юзага келтириши мумкин.
к. Ансйлостома дуоденале ва Некатор американус (Ҳооквормс)
Ҳооквормлар ичакнинг юқори қисмларида яшайди ва улар қон сўриб озиқланади. Улар ичакда яллиғланиш, қорин оғриғи ва анемия каби симптомларга сабаб бўлиши мумкин. Ҳооквормлар қон сўриши орқали организмда темир етишмаслиги ва бошқа витаминлар етишмовчилиги каби муаммоларни келтириб чиқариши мумкин.
д. Тричинелла спиралис (Тричинелла)
Тричинелла гижжалари одатда қиздирилмаган гўштларни истеъмол қилиш орқали киради. Улар ичакдан бошқа органларга, масалан, мускуллар ва юракка тарқалиши мумкин. Тричинелла инфектсияси мушакларда оғриқ, иситма ва кўкрак оғриғи каби симптомларни келтириб чиқаради.
2. Ичак гижжаларини даволаш усуллари
а. Дори-дармонлар
и. Антиҳелминтҳик дори воситалари
Ичак гижжалари учун самарали дори-дармонлар мавжуд. Масалан, албендазол, мебендазол ва пйрантел памоат каби антиҳелминтҳик дорилар гижжаларнинг организмдан чиқарилишига ёрдам беради. Бу дорилар одатда гижжаларнинг турига ва инфектсиянинг даражасига қараб белгиланган дозада қўлланади.
ии. Икки ёки ундан ортиқ дори комбинатсияси
Баъзида, айниқса, оғир инфектсияларда, бир нечта антиҳелминтҳик дорилардан фойдаланиш керак бўлиши мумкин. Бу усул гижжаларнинг барча турларини самарали даволашга ёрдам беради.
б. Табиий даволаш усуллари
и. Саримсоқ
Саримсоқ, табиий антипаразитик хусусиятларга эга. Уни майдалаб, ошқозонга қўшиш ёки сариёғ билан аралаштириб истеъмол қилиш мумкин. Саримсоқнинг антибактериал ва антифунгал хусусиятлари гижжаларга қарши курашишда ёрдам беради.
ии. Чай қошиғи мойи (Теа Трее Оил)
Чай қошиғи мойи ичак гижжалари билан курашишда ёрдам берадиган табиий восита сифатида танилган. Уни суюлтириб, ичакни ювиш учун фойдаланиш мумкин.
к. Гигиена ва профилактика
и. Озиқ-овқат санитарияси
Озиқ-овқатларни яхши ювиш ва тўлиқ пишириш гижжаларнинг организмга киришини камайтиради. Гўштларни, балиқ ва бошқа озиқ-овқатларни тўлиқ қиздириш гижжаларнинг ўлишини таъминлайди.
ии. Шахсий гигиена
Қўлларни мунтазам равишда ювиш ва шахсий гигиена қоидаларига риоя қилиш зарур. Бу, айниқса, ҳожатхона фойдаланишдан кейин ва овқатланишдан олдин муҳимдир.
иии. Тиббий текширувлар
Агар гижжа инфексияси мавжуд бўлишидан шубҳаланилса, тиббий текширувлар ва тестлар ўтказиш керак. Бу, инфектсиянинг аниқланиши ва даволаниши учун муҳимдир.
3. Хулоса
Ичак гижжалари организмда турли хил муаммоларни келтириб чиқариши мумкин. Гижжалардан ҳимояланиш ва даволаниш учун самарали усуллар мавжуд. Дори-дармонлар, табиий даволаш воситалари ва гигиена қоидаларига риоя қилиш орқали гижжалардан самарали тарзда қутулиш ва уларнинг салбий таъсирларини камайтириш мумкин. Шунингдек, профилактик чора-тадбирлар ва тиббий текширувлар гижжаларнинг олдини олишда муҳим рол ўйнайди.
