Нима учун бел оғриғи кўпаяди ва қандай олдини олиш керак?

Нима учун бел оғриғи кўпаяди ва қандай олдини олиш керак?

Бел оғриғи кўпчилик дуч келадиган кенг тарқалган соғлиқ муаммосидир. Дунёдаги одамларнинг катта қисми ҳаётининг бир қисмида бел оғриғидан азият чекади. Бу оғриқ баъзан қисқа муддатли бўлиб, тезда йўқолиши мумкин, аммо баъзи ҳолларда у узоқ муддатли бўлиб, кундалик ҳаётга жиддий таъсир кўрсатиши мумкин. Бел оғриғининг кўпайиш сабаблари ва унинг олдини олиш усуллари ҳақида билиш оғриқни камайтириш ва саломатликни яхшилашда муҳим аҳамиятга эга.

1. Бел оғриғининг кўпайиш сабаблари

А. Кам ҳаракатлилик ва нотўғри тана ҳолати

Замонавий жамиятда кўплаб одамлар кўп вақтини ўтирган ҳолатда ўтказади. Иш жойида компютер олдида узоқ вақт ўтириш, нотўғри тана ҳолатида туриш ёки ётиш умуртқа поғонасига кучли босим тушишига сабаб бўлади. Бу эса бел мушакларини заифлаштиради ва оғриқни келтириб чиқаради.

Б. Ортиқча вазн

Ортиқча вазн ва семизлик бел оғриғининг кўпайишининг асосий сабаблардан биридир. Қорин соҳасида ортиқча ёғларнинг йиғилиши умуртқа поғонасига ортиқча юк туширади. Бу ҳолат бел мушакларининг кучсизланишига ва оғриқнинг кучайишига олиб келади.

К. Оғир юк кўтариш

Оғир юкларни нотўғри усулда кўтариш умуртқа поғонаси ва бел мушакларига катта зарар етказиши мумкин. Юкни букилиб ёки белни нотўғри ҳолатда кўтариш мушакларни зўриқтиради ва оғриқ пайдо бўлишига олиб келади.

Д. Стресс ва руҳий таранглик

Стресс мушакларнинг таранглашишига сабаб бўлади, бу эса бел мушакларининг сиқилишига ва оғриқ пайдо бўлишига олиб келади. Руҳий таранглик ҳолатида бўлган одамларнинг танасидаги мушаклар таранглашади, бу ҳолат оғриқни кучайтириши мумкин.

Э. Ёшга боғлиқ ўзгаришлар

Ёши улғайган сари умуртқа поғонаси ва бўғимлар эскиришни бошлайди. Остеоартрит ва дегенератив диск касалликлари каби муаммолар кўпинча ёши каттароқ одамларда учрайди ва бел оғриғини кучайтириши мумкин.

Ф. Шикастланишлар ва жароҳатлар

Бел мушаклари ва умуртқа поғонасига келадиган жароҳатлар бел оғриғига олиб келиши мумкин. Бу шикастланишлар нотўғри ҳаракатлар, спорт фаолиятлари ёки бахтсиз ҳодисалар натижасида юзага келиши мумкин. Агар жароҳат даволанмаса, у сурункали бел оғриғига айланиши мумкин.

2. Бел оғриғининг олдини олиш йўллари

Бел оғриғини олдини олиш учун бир қанча самарали усуллар мавжуд. Қуйида уларнинг энг муҳимлари келтирилган.

А. Тўғри тана ҳолатини сақлаш

Тўғри тана ҳолатини сақлаш бел оғриғининг олдини олишда муҳим аҳамиятга эга. Ўтирганингизда умуртқа поғонаси тўғри ҳолатда бўлиши ва бел қўллаб-қувватланиши керак. Компютер олдида ишлаганда стулнинг орқа қисми белингизни тўлиқ қўллаб-қувватлаши муҳим. Оёқларингизни ерга тўлиқ қўйишингиз керак ва монитор кўз даражасида бўлиши лозим.

Ётишда орқа ёки ёнбош ётиш бел оғриғини олдини олиш учун энг яхши ҳолатлардан биридир. Қорин билан ётиш эса умуртқа поғонасига зарар етказиши мумкин, шунинг учун бу ҳолатдан сақланиш тавсия этилади.

Б. Мунтазам жисмоний машқлар қилиш

Бел оғриғининг олдини олишнинг энг самарали усулларидан бири мунтазам жисмоний машқлардир. Бел ва қорин мушакларини кучайтирадиган машқлар умуртқа поғонасини қўллаб-қувватлайди ва мушакларнинг таранглашишини олдини олади.

Тавсия этилган машқлар:

• Планк машқи – бел ва қорин мушакларини мустаҳкамлашда жуда самарали.
• Пелвис кўтариш машқи – бу машқ бел мушакларини кучайтиради ва белга ортиқча юк тушишининг олдини олади.
• Юриш ва сузиш – бу енгил машқлар бел мушакларини кучайтириб, уларнинг мослашувчанлигини оширади.

К. Соғлом овқатланиш ва вазнни назорат қилиш

Соғлом овқатланиш ва ортиқча вазндан қутулиш бел оғриғининг олдини олишда катта аҳамиятга эга. Қорин соҳасидаги ортиқча ёғлар белга ортиқча юк тушишига сабаб бўлади, шунинг учун вазнни меъёрда сақлаш бел соғлиғини яхшилайди.

Соғлом овқатланиш учун калсий ва Д витамини етарли даражада қабул қилиш керак, бу суякларни мустаҳкамлайди ва умуртқа поғонасини қўллаб-қувватлайди. Мева-сабзавотлар, оқсиллар ва соғлом ёғларни диетага киритиш тавсия этилади.

Д. Стрессни бошқариш

Стресс бел мушакларининг таранглашишига сабаб бўлади, шунинг учун стрессни бошқариш бел оғриғини олдини олишда муҳим рол ўйнайди. Медитатсия, нафас олиш техникалари ва ёга машқлари стрессни камайтириб, мушакларни бўшаштиради.

Э. Оғир юк кўтаришда эҳтиёткорлик

Оғир юкларни кўтаришда нотўғри техникадан фойдаланмаслик керак. Юкни кўтаришда тиззаларни букиш ва белни тўғри ушлаб туриш орқали ортиқча юкдан сақланиш мумкин. Оғир юкларни ўзингиз кўтармаслик ва ёрдам сўраш муҳимдир.

Хулоса

Бел оғриғи кўпчилик учун оғриқли ва ноқулай ҳолат бўлиши мумкин, аммо унинг олдини олиш учун бир нечта самарали чора-тадбирлар мавжуд. Тўғри тана ҳолатини сақлаш, мунтазам жисмоний машқлар қилиш, вазнни назорат қилиш ва стрессни бошқариш бел оғриғидан ҳимоя қилади. Шунингдек, оғир юк кўтаришда эҳтиёткорлик қилиш ва суякларни мустаҳкамловчи соғлом овқатланиш орқали бел саломатлигини сақлаш мумкин. Агар бел оғриғи давом этса, мутахассис билан маслаҳатлашиш зарур.