Оғирлик кўтариш бел оғриғига қандай таъсир қилади?

Оғирлик кўтариш бел оғриғига қандай таъсир қилади?

Оғирлик кўтариш — кўпчилик кундалик ҳаётда дуч келадиган фаолият турларидан бири бўлиб, бу ҳаракат нотўғри бажарилганида бел оғриғига сабаб бўлиши мумкин. Баъзида оғир юкларни нотўғри усулда кўтариш ёки ортиқча юклаш бел мушакларини зўриқтиради, бу эса оғриқ ва ноқулайликка олиб келади. Ушбу мақолада оғирлик кўтаришнинг бел оғриғига қандай таъсир қилишини ва бу жараёнда белни қандай ҳимоялаш мумкинлигини кўриб чиқамиз.

1. Оғирлик кўтаришда нотўғри техниканинг белга таъсири

Кўпинча оғирлик кўтаришда нотўғри техникадан фойдаланилади, бу бел мушакларига ва умуртқа поғонасига ортиқча юк тушишига сабаб бўлади. Оғирликни белни эгиб кўтариш ва тиззаларни тўғри ишлатмаслик мушакларни таранглаштириб, уларни шикастлаш хавфини оширади. Бу, ўз навбатида, қисқа муддатли оғриқдан тортиб, жиддий жароҳатларга қадар олиб келиши мумкин.

А. Белга тушадиган юкнинг ошиши

Оғирликни нотўғри кўтариш белга ортиқча юк тушишига олиб келади. Бел мушаклари ва умуртқа поғонаси бу юкни тўғри тақсимлаш учун мослашувчан бўлиши керак. Аммо, тиззалар билан эмас, балки бел билан кўтарилганда, бу юк фақат бел мушакларига тушади, бу эса мушакларнинг зўриқишига олиб келади. Бундай ҳаракатлар вақт ўтиши билан сурункали бел оғриғига сабаб бўлиши мумкин.

Б. Умуртқа поғонаси ва дискларга зарар етиши

Умуртқа поғонасида ҳар бир вертебра орасида жойлашган дисклар мавжуд бўлиб, улар умуртқа поғонаси эластиклигини таъминлайди ва ҳаракатни енгиллаштиради. Оғир юкларни нотўғри техникада кўтариш ушбу дискларга кучли босим ўтказади. Бу ҳолатда дисклар сиқилиб, уларнинг нормал фаолияти бузилади. Диск сиқилиши, айниқса, узоқ вақт давом этганда, диск чурраси ёки нерв сиқилиши каби жиддий муаммоларга олиб келиши мумкин.

2. Оғирлик кўтаришда нотўғри техника сабаб бўладиган бел оғриғи турлари

А. Мушакларнинг зўриқиши ва тортилиши

Оғир юкларни кўтарганда бел мушаклари ҳаддан ташқари зўриқиши мумкин. Нотўғри техникадан фойдаланиш бел мушакларининг тортилишига олиб келади, бу эса мушакларнинг шикастланишига сабаб бўлиши мумкин. Мушакларнинг зўриқиши белдаги оғриқнинг энг кенг тарқалган сабабларидан биридир.

Белгилари:

• Белнинг пастки қисмида ўткир ёки ўртача оғриқ.
• Ҳаракатда ноқулайлик ёки мушакларнинг қаттиқлашиши.
• Оғриқни ҳаракат қилганда кучайиши.

Б. Умуртқа поғонасидаги диск чурраси

Диск чурраси — бу умуртқа поғонаси дискининг ташқи қобиғи ёрилиб, ички қисмидаги яллиғланишли моддалар ташқарига чиқиши билан боғлиқ жиддий муаммо. Бу ҳолат нервларнинг сиқилишига олиб келиши мумкин, натижада оёқларга тарқаладиган оғриқ, увишиш ёки караш ҳисси пайдо бўлади. Нотўғри техникада оғир юк кўтариш диск чуррасининг асосий сабаблардан биридир.

Белгилари:

• Белнинг пастки қисмида кучли оғриқ.
• Оёқларда увишиш, караш ёки кучсизланиш.
• Оёқларга ўтиб кетадиган оғриқ (сиятик).

К. Нервларнинг сиқилиши

Оғирлик кўтариш пайтида нотўғри техника нервларни сиқиб қўйиши мумкин, бу эса белнинг пастки қисмида кучли оғриқ ва оёқларда ноқулайликни келтириб чиқаради. Нерв сиқилиши жуда жиддий ҳолат бўлиб, тезда тиббий ёрдам талаб қилиши мумкин.

3. Оғирлик кўтариш пайтида белни ҳимоя қилишнинг самарали усуллари

Оғирлик кўтаришда белни ҳимоя қилиш ва жароҳатлардан сақланиш учун тўғри техника ва эҳтиёт чораларига риоя қилиш муҳимдир. Қуйидаги маслаҳатлар бел соғлигини сақлашга ёрдам беради.

А. Тўғри техникадан фойдаланиш

Оғир юкларни кўтаришда тиззалардан куч олиш ва белни тўғри сақлаш жуда муҳимдир. Оғирлик кўтариш пайтида қуйидаги қоидаларга риоя қилиш бел мушакларига ортиқча юк тушишини олдини олади:

• Тиззаларингизни букинг ва белни тик тутинг. Оғирликни бел билан эмас, балки оёқлар билан кўтаринг.
• Оғир юкни танага яқин тутинг. Бу умуртқа поғонасига тушадиган юкни камайтиради ва бел мушакларини ҳимоя қилади.
• Оғир юкни бир томондан кўтарманг. Юкни тенг равишда тақсимланг ва кўтаришда танангизни бурамасликка ҳаракат қилинг.
• Оғирликни кўтараётганда секин ва назорат билан ҳаракат қилинг. Жуда тез ёки ўткир ҳаракатлар бел мушакларини шикастлаши мумкин.

Б. Мунтазам машқлар қилиш

Бел мушакларини кучайтириш оғир юкларни кўтариш пайтида белни ҳимоя қилишда катта аҳамиятга эга. Кучли бел ва қорин мушаклари умуртқа поғонасини қўллаб-қувватлайди ва оғирлик кўтаришда белга тушадиган юкни камайтиради. Шунингдек, мунтазам равишда ёга ва стречинг машқлари бел мушакларини мослашувчан қилишда ёрдам беради.

Тавсия этилган машқлар:

• Планк машқи: Бу машқ бел ва қорин мушакларини кучайтиришга ёрдам беради.
• Пелвис кўтариш машқи (Бридге Посе): Тосни юқорига кўтариб бел мушакларини фаоллаштириш ва кучайтириш мумкин.
• Чўзилиш машқлари: Чўзилиш машқлари бел мушакларини бўшаштиришга ва уларни зўриқишдан ҳимоя қилишга ёрдам беради.

К. Оғир юкларни бир ўзингиз кўтармаслик

Агар юк жуда оғир бўлса, уни бир ўзингиз кўтаришга уринмаслик керак. Ёрдам сўраш ёки юкни бўлиб кўтариш бел мушакларини ортиқча зўриқишдан сақлашда самарали бўлади. Шунингдек, юкларни кўтариш учун махсус мосламалардан фойдаланиш ҳам жароҳатларнинг олдини олишда ёрдам беради.

4. Бел оғриғини олдини олиш учун қўшимча чоралар

Бел оғриғини олдини олиш учун фақат оғирлик кўтариш техникасига эмас, балки кундалик ҳаётдаги бошқа омилларга ҳам эътибор қаратиш керак:

• Тана ҳолатини назорат қилиш: Тўғри тана ҳолатини сақлаш бел соғлиғини сақлаш учун муҳимдир. Узоқ вақт давомида бир жойда ўтирмаслик ва мунтазам равишда танаффус қилиш тавсия этилади.
• Эргономик ўриндиқлар ва стол танлаш: Иш жойида белни қўллаб-қувватловчи стуллар ва стол баландлиги бел мушакларига ортиқча юк тушишининг олдини олади.

Хулоса

Оғирлик кўтариш нотўғри техникада бажарилганда бел мушаклари ва умуртқа поғонасига зарар етказиши мумкин. Нотўғри кўтарилган юк бел мушакларининг зўриқишига, диск чуррасига ёки нерв сиқилишига олиб келиши мумкин. Ушбу жараёнда белни ҳимоя қилиш учун тўғри техникадан фойдаланиш, мунтазам жисм