- Ҳомиладорлик ва буйрак касалликлари: Қандай хавф ва чоралар бор?
- 1. Буйрак касалликлари ҳомиладорлик даврида қандай хавф туғдиради?
- 1.1. Прееклампсия хавфи
- 1.2. Эрта туғилиш хавфи
- 1.3. Анемия
- 1.4. Она ва бола соғлиғига таъсири
- 2. Ҳомиладорлик даврида буйрак касалликларининг белгилари
- 3. Буйрак касалликлари билан ҳомиладорликни бошқариш бўйича эҳтиёт чоралар
- 3.1. Мунтазам тиббий кўрик
- 3.2. Махсус парҳез
- 3.3. Қон босимини назорат қилиш
- 3.4. Суюқ истеъмолини назорат қилиш
- 3.5. Дори воситаларини эҳтиёткорлик билан қабул қилиш
- 4. Ҳомиладорлик ва буйрак касалликларини олдини олиш
- Хулоса
Ҳомиладорлик ва буйрак касалликлари: Қандай хавф ва чоралар бор?
Ҳомиладорлик даврида аёл танаси кўп ўзгаришларга учрайди, бу жараёнда буйраклар ҳам кучли ишлашга мажбур бўлади. Агар аёлда ҳомиладорлик даврида буйрак касалликлари мавжуд бўлса, бу она ва бола соғлиғига жиддий таъсир кўрсатиши мумкин. Буйрак касалликлари билан боғлиқ муаммолар ҳомиладорлик даврида кўпроқ хавф туғдиради, чунки бу даврда буйракларга тушадиган юк ортади ва қон айланиши сезиларли даражада ўзгаради. Шунинг учун буйрак касалликлари ва ҳомиладорликни бошқариш учун махсус чоралар кўрилиши лозим. Қуйида ҳомиладорлик ва буйрак касалликлари ўртасидаги хавфлар ва эҳтиёт чоралари ҳақида батафсил маълумот келтирилган.
1. Буйрак касалликлари ҳомиладорлик даврида қандай хавф туғдиради?
Буйрак касалликлари ҳомиладорлик даврида бир қатор жиддий хавфларни келтириб чиқариши мумкин. Бу хавфлар она ва бола учун соғлиқ муаммоларини юзага келтириши эҳтимолини оширади:
1.1. Прееклампсия хавфи
Ҳомиладор аёлларда буйрак касалликлари мавжуд бўлганда, прееклампсия хавфи юқори бўлади. Прееклампсия ҳомиладорликнинг хавфли асоратларидан бири бўлиб, юқори қон босими ва буйраклар томонидан сийдикка оқсил чиқарилиши билан тавсифланади. Бу ҳолат она ва бола учун жиддий хавф туғдириб, ҳомиладорликнинг эрта тугаши ёки бошқа асоратларга олиб келиши мумкин.
1.2. Эрта туғилиш хавфи
Буйрак касалликлари билан оғриган аёлларда эрта туғилиш хавфи кўпроқ бўлади. Буйрак фаолиятининг бузилиши организмдаги токсинлар ва ортиқча суюқликларни чиқариб ташлай олмасликка олиб келади, бу эса бола ривожланишида муаммоларни келтириб чиқариши мумкин. Натижада эрта туғилиш эҳтимоли ортади.
1.3. Анемия
Ҳомиладорлик пайтида аёлларда қизил қон ҳужайраларининг миқдори ортади, бу эса буйракларнинг қўшимча фаолиятини талаб қилади. Буйрак касалликлари билан оғриган аёлларда анемия ривожланиши эҳтимоли юқори, чунки буйраклар қизил қон ҳужайраларини ишлаб чиқаришга ёрдам берадиган эритропоетин гормонини камроқ ишлаб чиқаради. Анемия эса она ва бола соғлиғига зарар етказиши мумкин.
1.4. Она ва бола соғлиғига таъсири
Буйрак касалликлари билан оғриган аёлларда ҳомиладорлик пайтида бола ривожланишининг кечикиши, паст вазнда туғилиш ва ҳомила ўлими хавфи ошади. Она учун эса буйрак етишмовчилиги ривожланиши хавфи мавжуд.
2. Ҳомиладорлик даврида буйрак касалликларининг белгилари
Ҳомиладорлик даврида буйрак касалликларининг белгилари бошқача бўлиши мумкин, чунки ҳомиладорлик ўзгаришлари билан бирга бу белгилар кучайиши мумкин. Қуйидаги белгилар ҳомиладорлик пайтида буйрак касалликларига ишора қилиши мумкин:
- Тез-тез чарчоқ ва заифлик
- Оёқ, юз ва қўлларда шишлар
- Сийдик чиқаришдаги ўзгаришлар (сийдикда қон ёки оқсил пайдо бўлиши)
- Қон босимининг кўтарилиши
- Оғирликнинг ортиши ёки камайиши
- Нафас қисиши ва кўнгил айниши
Бу белгилар кузатилса, дарҳол шифокор билан маслаҳатлашиш зарур.
3. Буйрак касалликлари билан ҳомиладорликни бошқариш бўйича эҳтиёт чоралар
Ҳомиладорлик даврида буйрак касалликларини бошқариш учун махсус эҳтиёт чораларига риоя қилиш керак. Бу чоралар она ва бола соғлигини ҳимоя қилишга ёрдам беради.
3.1. Мунтазам тиббий кўрик
Буйрак касаллиги билан ҳомиладор бўлган аёллар мунтазам равишда тиббий кўрикдан ўтишлари керак. Шифокорлар буйрак фаолиятини ва қон босимини кузатиб боришлари, сийдик таркибини текширишлари лозим. Ҳомиладорлик даврида доимий мониторинг касалликнинг ривожланишини эрта босқичда аниқлаш ва даволаш имконини беради.
3.2. Махсус парҳез
Буйрак касалликлари билан оғриган ҳомиладор аёллар учун махсус парҳезга риоя қилиш зарур. Туз ва натрий миқдорини камайтириш, калий ва фосфор миқдорини назорат қилиш буйракларга ортиқча юк тушишининг олдини олади. Шунингдек, оқсил истеъмолини меъёрда сақлаш ва суюқлик истеъмолини бошқариш муҳимдир.
3.3. Қон босимини назорат қилиш
Ҳомиладорлик даврида қон босимини меъёрида ушлаб туриш буйрак соғлиғи учун жуда муҳимдир. Юқори қон босими прееклампсия ва буйрак етишмовчилигини келтириб чиқариши мумкин. Шифокорлар томонидан тавсия қилинган қон босимини назорат қилиш усуллари, жумладан, дори воситаларини қабул қилиш ёки парҳез ўзгартириш, ҳомиладорлик даврида муҳим аҳамиятга эга.
3.4. Суюқ истеъмолини назорат қилиш
Буйрак фаолияти бузилган ҳолларда суюқлик истеъмолини шифокор тавсиясига мувофиқ бошқариш керак. Кўп ёки кам суюқлик ичиш буйракларга зарар етказиши мумкин, шунинг учун истеъмол қилинадиган суюқлик миқдори беморнинг ҳолатига қараб белгиланиши лозим.
3.5. Дори воситаларини эҳтиёткорлик билан қабул қилиш
Ҳомиладорлик пайтида баъзи дорилар буйраклар ва ҳомила учун хавфли бўлиши мумкин. Шунинг учун буюрилган дори воситаларини қабул қилишда эҳтиёт бўлиш ва фақат шифокор тавсияси асосида даволаниш муҳимдир. Ўзбошимчалик билан дориларни қабул қилишдан сақланиш керак.
4. Ҳомиладорлик ва буйрак касалликларини олдини олиш
Ҳомиладорликни режалаштираётган аёллар, агар уларда буйрак касалликлари мавжуд бўлса, ҳомиладорликка тайёргарлик кўриш ва буйрак соғлиғини назорат қилиш муҳимдир. Касалликларнинг дастлабки босқичида ташхис қўйиш ва даволаш орқали келажакда юзага келиши мумкин бўлган асоратларни олдини олиш мумкин.
Хулоса
Ҳомиладорлик даврида буйрак касалликлари жиддий хавфларни келтириб чиқариши мумкин, шунинг учун бу даврда махсус эҳтиёт чораларига риоя қилиш зарур. Буйрак соғлигини мунтазам кузатиш, тўғри парҳезга риоя қилиш, қон босимини назорат қилиш ва шифокор тавсияларига амал қилиш орқали она ва бола соғлигини ҳимоя қилиш мумкин.