ҚОН АНАЛИЗЛАРИ ЁРДАМИДА ГИЖЖАЛАР МАВЖУДЛИГИНИ ҚАНДАЙ АНИҚЛАШ МУМКИН
Гижжалар одам организмида яшайдиган паразитлар бўлиб, улар кўпинча ичакда ёки терида жойлашади. Гижжаларнинг мавжудлигини аниқлаш учун бир қатор лаборатория таҳлиллари ва анализлар талаб қилиниши мумкин. Қон анализлари, гижжаларнинг мавжудлигини аниқлашда самарали восита ҳисобланади. Қуйида қон анализлари ёрдамида гижжаларнинг мавжудлигини қандай аниқлаш мумкинлиги ҳақида батафсил маълумот келтирилган.
1. Қон анализлари турлари
а. Эозинофилия текшируви
Эозинофилия, қон анализида эозинофиллар (оқ қон ҳужайраларининг бир тури) миқдорининг ортиши, гижжаларга инфектсия бўлганида кўрсатилиши мумкин. Гижжаларнинг мавжудлиги ёки яллиғланишга қарши иммун жавобларнинг ортиши эозинофиллар сонининг ошишига олиб келади. Эозинофилия қондаги эозинофиллар миқдорини ўлчаш орқали аниқланади.
б. Антижен ва антитанага қарши текширувлар
Гижжаларнинг мавжудлигини аниқлаш учун қон анализлари антижен ёки антитаналарни аниқлашга ёрдам беради. Гижжаларга қарши иммун жавобни ўлчаш учун махсус антикорлардан фойдаланилади. Масалан, ҳоокворм ёки аскарис учун антитаналар ёки антиженлар таҳлил қилинади. Бу усул орқали паразитларнинг мавжудлигини аниқлаш мумкин.
2. Қон анализлари ёрдамида гижжаларнинг мавжудлигини аниқлаш
а. Қон таҳлилининг умумий кўриниши
Умумий қон таҳлили ёрдамида, эозинофилларнинг кўпайиши, анемия ёки бошқа қон таркибидаги ўзгаришлар аниқланиши мумкин. Гижжаларга инфектсия ёки яллиғланиш билан боғлиқ симптомларни аниқлаш учун умумий қон таҳлили ўтказилади. Бу таҳлил гипереозинофилия, қизил қон ҳужайраларининг камайиши ёки бошқа ўзгаришларни кўрсатиши мумкин.
б. Серологик тестлар
Серологик тестлар қоннинг махсус компонентларини текширади, масалан, гижжаларга қарши ишлаб чиқарилган антитаналарни аниқлаш учун. Серологик тестлар орқали гижжаларга қарши спесифик антикорлар мавжудлигини аниқлаш мумкин, бу эса гижжаларнинг мавжудлигини ва инфектсиянинг турини аниқлашга ёрдам беради.
к. Полймерасе Чаин Реактион (ПКР) текшируви
ПКР текшируви, қон намуналаридаги гижжаларга тегишли ДНК ёки РНКни аниқлашга ёрдам беради. Бу усул юқори сезгирликка эга бўлиб, гижжаларнинг мавжудлигини аниқлаш учун фойдаланилади. ПКР таҳлиллари орқали гижжаларнинг турини аниқлаш ва уларнинг инфексия даражасини аниқлаш мумкин.
3. Қон анализларининг натижаларини тушуниш
а. Таҳлил натижаларининг шарҳи
Қон таҳлил натижалари доктор томонидан тўлиқ баҳоланиши керак. Эозинофилия, антикорлардаги ўзгаришлар ёки серологик тестларнинг ижобий натижалари гижжаларнинг мавжудлигини кўрсатиши мумкин. Натижалар асосида даволаш режасини белгилаш учун мутахассис билан маслаҳатлашиш зарур.
б. Даволаш ва назорат
Гижжаларнинг мавжудлиги аниқлангач, тўғри даволаш усули танланиши керак. Қон анализлари ёрдамида аниқланган гижжалар учун махсус антипаразитик препаратлар тавсия этилади. Даволаш жараёнида доимий равишда қон таҳлиллари ўтказилиб, гижжаларнинг даволаниши мониторинг қилиниши зарур.
4. Қон анализларининг чекловлари
а. Таҳлилнинг аниқлиги
Қон анализлари гижжаларнинг мавжудлигини аниқлашда ёрдам бериши мумкин, лекин уларнинг тўлиқ аниқлигига ишонч ҳосил қилиш учун қўшимча таҳлиллар ва текширувлар керак бўлиши мумкин. Баъзи ҳолларда қон таҳлил натижалари гижжаларнинг мавжудлигини аниқ кўрсатмаслиги мумкин.
б. Диагностика усулларини тўғри танлаш
Гижжаларнинг турига қараб, фақат қон таҳлиллари ёрдамида тўлиқ диагноз қўйиш қийин бўлиши мумкин. Шунинг учун, ичак гижжалари мавжудлигини аниқлаш учун қўшимча таҳлиллар, масалан, ичакда олинган намуналар ёки серологик тестлар ҳам қўлланилиши керак.
Хулоса
Гижжаларнинг мавжудлигини аниқлаш ва даволаш учун қон анализлари самарали восита ҳисобланади. Эозинофилия, серологик тестлар ва ПКР текширувлари гижжаларнинг аниқланиши ва даволанишини таъминлайди. Таҳлил натижаларини тўғри баҳолаш ва мутахассис билан маслаҳатлашиш муҳимдир. Гижжалардан ҳимояланиш ва уларни даволашда соғлиқни сақлаш мутахассислари томонидан тавсия этилган қоидалар ва таҳлилларни амалга ошириш зарур.
