ОВҚАТДАН ГИЖЖАНИНГ ТУШИШИНИ ҚАНДАЙ ОЛДИНИ ОЛИШ КЕРАК?
Гижжалар одам организмида мавжуд бўлиши мумкин, аммо уларнинг овқатдан тушиши ҳолатига қарши чора-тадбирлар кўриш жуда муҳимдир. Овқат орқали гижжаларнинг организмга тушиши кўпинча нотўғри озиқланиш, гигиена қоидаларига риоя қилмаслик ёки ифлос шароитларда озиқ-овқат билан боғлиқ бўлиши мумкин. Қуйида овқатдан гижжанинг тушишини қандай олдини олиш мумкинлиги ҳақида батафсил маълумот келтирилган.
1. Озиқ-овқат гигиенасига риоя қилиш
а. Озиқ-овқатларни тўғри сақлаш
Озиқ-овқатларни тўғри сақлаш гижжаларнинг овқатдан тушишини олдини олишда муҳим рол ўйнайди. Озиқ-овқатлар, айниқса, нозик ва тез бузиладиган маҳсулотларни совутгичда сақлаш зарур. Пакетланган озиқ-овқатларни керакли ҳароратда сақлаш ва сақлаш муддатларини текшириб туриш керак. Бу, овқатдаги паразитларнинг ривожланишининг олдини олишга ёрдам беради.
б. Озиқ-овқатларни яхши ювиш
Озиқ-овқатларни тайёрлашдан олдин яхши ювиш паразитларнинг, жумладан, гижжаларнинг мавжудлигини камайтиришга ёрдам беради. Сабзавотлар ва меваларни сув билан яхшилаб ювиб, керак бўлса, қаттиқ чўтка билан тозалаш тавсия этилади. Қовурилган ёки пиширилган озиқ-овқатлар яхшилаб пиширилиши керак, чунки паст пиширилган ёки хом озиқ-овқатларда паразитларнинг мавжудлиги юқори бўлиши мумкин.
2. Озиқ-овқатларни пишириш ва қайнатиш
а. Озиқ-овқатларни тўғри пишириш
Озиқ-овқатларни тўлиқ пишириш гижжаларнинг овқатдан тушишини олдини олишда муҳимдир. Масалан, гўшт ва товуқ маҳсулотларини керакли ички ҳароратга етгунча пиширинг, чунки паст пиширилган ёки хом гўшт паразитларнинг ривожланишига имкон яратади. Пишириш жараёнида озуқа моддаларининг бутунлигини сақлаш ва маҳсулотларни керакли вақт давомида пишириш муҳимдир.
б. Озиқ-овқатларни қайнатиш
Қайнатиш жараёни паразитларни, жумладан, гижжаларнинг тухумларини ҳам йўқ қилишда самарали бўлиши мумкин. Масалан, қайнатилган сувда мевалар ва сабзавотларни қайнатиш ёки овқатларни қайнатиш гижжалардан халос бўлишга ёрдам беради. Қайнатиш жараёни озуқа моддаларини йўқотиш хавфини камайтиради, аммо хавфсиз ва тўлиқ пиширилган озиқ-овқатларни тақдим этади.
3. Уй-жой ва ошхона гигиенасига эътибор қаратиш
а. Ошхона ва уй-жойни тозалаш
Ошхона ва уй-жойни мунтазам тозалаш гижжаларнинг овқатга тушишини олдини олишда муҳим рол ўйнайди. Юқори гигиена стандартларига риоя қилиш озиқ-овқат билан боғлиқ инфектсияларнинг олдини олишга ёрдам беради. Ошхона юзаларини, идишларни ва асбобларни мунтазам равишда ювиб, зарарсизлантириб туриш керак. Ошхона асбобларини ва идишларни яхши ювиш, қуритиш ва сақлашнинг гигиеник шароитларини яратиш муҳимдир.
б. Озиқ-овқат сақлаш идишларини тўғри ишлатиш
Озиқ-овқат сақлаш идишларини тўғри ишлатиш гижжаларнинг овқатга тушишини камайтиришга ёрдам беради. Пластик ёки шиша идишларни озиқ-овқатларни сақлаш учун ишлатишда идишларни тозалаш ва улар яхши ҳолатда бўлишини таъминлаш зарур. Сақлаш идишларини яхшилаб ювиб, қуритиш ва сақлаш вақтида гигиена қоидаларига риоя қилиш керак.
4. Озиқ-овқатларни тайёрлаш ва истеъмол қилишдан олдин эътиборли бўлиш
а. Озиқ-овқатларни текшириш
Озиқ-овқатларни тайёрлаш ва истеъмол қилишдан олдин уларни текшириш гижжаларнинг мавжудлигини аниқлашга ёрдам беради. Агар озиқ-овқатда номаълум ёки шубҳали кўринишдаги белгиларга дуч келсангиз, озиқ-овқатни истеъмол қилишдан олдин уни текшириб кўринг. Бундай ҳолларда, озиқ-овқатни эҳтиёткорлик билан тайёрлаш ва яхши пишириш зарур.
б. Озиқ-овқатларни янгилаш
Озиқ-овқатларни янгилаш ва сақлаш муддатига эътибор қаратиш гижжаларнинг овқатга тушишини олдини олишда ёрдам беради. Озиқ-овқатларнинг сақлаш муддатларини текшириб, яроқсиз ёки эски маҳсулотларни истеъмол қилишдан сақланинг. Сақлаш муддатидан ўтган ёки нотўғри сақланган озиқ-овқатларни истеъмол қилиш паразитларнинг организмга тушиш хавфини оширади.
5. Озиқ-овқатларнинг сифати
а. Сифатли озиқ-овқатларни танлаш
Сифатли ва хавфсиз озиқ-овқатларни танлаш гижжаларнинг овқатга тушишини камайтиришга ёрдам беради. Ҳар доим ишончли манбадан озиқ-овқатларни сотиб олиш ва уларнинг сифатини текшириб кўриш тавсия этилади. Маҳсулотларнинг тўғри сақланиши, ишлаб чиқариш ва сақлаш шароитлари озиқ-овқатнинг хавфсизлигига таъсир қилади.
Овқатдан гижжаларнинг тушишини олдини олиш учун юқоридаги чора-тадбирларни амалга ошириш муҳимдир. Гигиена, озиқ-овқатларни тўғри сақлаш, пишириш ва текшириш каби усуллар гижжаларнинг организмга тушиш хавфини камайтиришга ёрдам беради ва соғлом овқатланишни таъминлайди.
