Астма ва жисмоний машқлар: Қандай хавфсиз шуғулланиш мумкин?

Астма ва жисмоний машқлар: Қандай хавфсиз шуғулланиш мумкин?

Астма билан яшаётган одамлар учун жисмоний машқлар қилиш нафақат соғлом ҳаёт тарзини сақлаш, балки нафас олиш тизимини мустаҳкамлаш учун ҳам жуда муҳимдир. Бироқ, баъзи ҳолларда машқлар нафас қисиши ва астма ҳужумларини қўзғатиши мумкин. Шунга қарамай, тўғри ёндашув билан астма билан хавфсиз ва самарали жисмоний машқлар қилиш мумкин. Қуйида астма билан хавфсиз шуғулланиш учун муҳим тавсиялар берилади.

1. Шифокор билан маслаҳатлашиш

Астма билан оғриган одамлар жисмоний машқларни бошлашдан олдин шифокор билан маслаҳатлашишлари керак. Шифокор астма даражасига қараб машқларни қандай режалаштириш ва қайси машқлар мос эканлигини аниқлашда ёрдам беради. Шунингдек, шифокор керакли инҳалерлардан фойдаланиш бўйича кўрсатмалар беради.

• Нима қилиш керак?
  • Жисмоний машқлар режаси тузишдан олдин шифокор билан маслаҳат қилинг.
  • Шифокор тавсия қилган инҳалерларни олдиндан фойдаланишга тайёр тутинг.

2. Машқларни аста-секин бошлаш

Жисмоний машқларни аста-секин бошлаш астма билан яшовчи одамлар учун хавфсиз усуллардан биридир. Биринчи навбатда енгил машқлар билан шуғулланиш ва аста-секин машқлар даражасини ошириш нафас йўлларининг мослашувини таъминлайди ва астма белгилари кучайишини олдини олади.

• Нима қилиш керак?
  • Машқларни секинлик билан бошланг ва танангизга қулай бўлган машқларни танланг.
  • Машқлар вақтида тана сигналига қулоқ тутинг ва агар нафас қисиши бошланса, машқларни тўхтатинг.

3. Тўғри нафас олиш техникасидан фойдаланиш

Астма билан шуғулланаётган одамлар учун тўғри нафас олиш техникаси муҳимдир. Тўғри нафас олиш техникалари нафас олишни яхшилайди ва нафас йўлларини бўшаштиришга ёрдам беради. Нафас олиш техникасини ўрганиш нафас қисиши хавфини камайтиришга ёрдам беради.

• Нима қилиш керак?
  • Нафас олишни чуқур ва ритмик усулда бошқаришга ҳаракат қилинг.
  • Диафрагмал нафас олиш техникаси нафас йўлларини бўшаштиришда ёрдам беради.

4. Тўғри жойни танлаш

Жисмоний машқларни амалга ошириш жойи ҳам астма билан шуғулланаётган одамлар учун катта аҳамиятга эга. Чанг, гул чанги, совуқ ҳаво ва ҳаво ифлосланиши астма белгилари кучайишига сабаб бўлиши мумкин. Тоза ва хавфсиз шароитда машқ қилиш нафас олишни осонлаштиради.

• Нима қилиш керак?
  • Совуқ ёки жуда иссиқ ҳавода очиқ ҳавода машқ қилишдан сақланинг.
  • Тоза ҳаво бўлган жойларда машқ қилинг ёки ёпиқ жойларда ҳаво филтрлари ишлатиш билан шуғулланинг.

5. Мос келувчи машқларни танлаш

Баъзи машқлар астма билан яшаётган одамлар учун кўпроқ хавфсиз ҳисобланади. Бундай машқлар нафас йўлларини зўриқтирмайди ва нафас олиш тизимининг мослашувини яхшилайди. Сузиш, юриш ва енгил югуриш каби машқлар астма билан оғриган одамлар учун жуда фойдали.

• Нима қилиш керак?
  • Сузиш астма билан шуғулланиш учун энг хавфсиз машқлардан биридир, чунки у нафас йўлларини намлайди ва астма белгилари камайишига ёрдам беради.
  • Енгил машқларни танланг ва оғир жисмоний машқлардан сақланинг.

6. Машқ қилишдан олдин исиниб олиш

Машқларни бошлашдан олдин исиниб олиш нафас йўлларининг яхши ишлашига ёрдам беради. Иссиқлик машқлари танани тайёрлайди ва нафас йўлларини машқларга мослаштиради. Бу эса нафас қисиши ёки астма ҳужумининг олдини олишга ёрдам беради.

• Нима қилиш керак?
  • Машқ қилишдан олдин 10-15 дақиқа давомида енгил исиниб олинг.
  • Машқларни бошлашдан олдин чуқур нафас олиш билан нафас йўлларини тайёрлашни унутманг.

7. Машқ давомида сув ичишни унутманг

Машқлар пайтида сувсизланиш нафас йўлларини қуруқ ҳолда қолдириши ва астма аломатларини кучайтириши мумкин. Шунинг учун, жисмоний машқлар давомида сув ичишни унутманг. Сув нафас йўлларини намлайди ва нафас олишни осонлаштиради.

• Нима қилиш керак?
  • Машқ пайтида тез-тез сув ичиб туринг ва организмни сувсизланишдан ҳимоя қилинг.

8. Астма белгилари кучайса, тўхтанг

Агар жисмоний машқлар давомида нафас қисиши ёки астма ҳужуми бошланса, машқларни тўхтатиш жуда муҳимдир. Нафас олишни тиклаш учун танаффус олинг ва шифокор томонидан тавсия этилган инҳалердан фойдаланинг. Нафас қисилиши бошланганида давом этиш астма аломатларини ёмонлаштириши мумкин.

• Нима қилиш керак?
  • Нафас қисилиши ёки хириллаш пайдо бўлганда дарҳол машқларни тўхтатинг.
  • Инҳалер ёрдамида нафас йўлларини кенгайтиринг ва нафас олишни тикланг.

9. Тўғри кийим танлаш

Машқлар пайтида қулай кийим танлаш нафас олиш жараёнини яхшилашда катта рол ўйнайди. Қаттиқ ва тор кийимлар нафас олишни қийинлаштириши мумкин, шунинг учун кенг ва қулай кийим кийиш керак.

• Нима қилиш керак?
  • Машқлар учун нафас олувчи ва қулай спорт кийимлари танланг.
  • Совуқ ҳавода машқ қилаётган бўлсангиз, илиқ кийинишга эътибор беринг.

10. Тўғри овқатланиш ва етарли энергия олиш

Жисмоний машқлар вақтида тананинг энергия захиралари муҳимдир. Овқатланиш тартибини тўғри ташкил қилиш нафақат танани қўллаб-қувватлайди, балки нафас олишни яхшилайди ва машқлар давомида организмнинг чидамлилигини оширади.

• Нима қилиш керак?
  • Машқ қилишдан олдин енгил овқатлар тановул қилинг ва организмга етарли энергия беринг.
  • Овқатланишни машқлар ва астма белгилари билан мослаштириш учун шифокор билан маслаҳат қилинг.

Хулоса

Астма билан яшовчи одамлар учун жисмоний машқлар қилиш мумкин ва фойдалидир, лекин хавфсизлик чораларига риоя қилиш жуда муҳимдир. Шифокор билан маслаҳатлашиш, тўғри нафас олиш техникасини ўрганиш ва мос келувчи машқларни танлаш орқали астма билан хавфсиз машқлар қилиш ва нафас олиш тизимини яхшилаш мумкин. Ушбу тавсияларни амалга ошириш астма белгилари камайишига ва соғлом ҳаёт тарзини сақлашга ёрдам беради.