Геморройда ичак ҳаракатини яхшилаш учун маслаҳатлар
Геморрой — бу тўғри ичак ва орқа тешик атрофидаги томирларнинг кенгайиши ва яллиғланиши билан боғлиқ касалликдир. Ичак ҳаракатини яхшилаш геморройни олдини олишда ва уни даволашда муҳим аҳамиятга эга. Ич қотиши ва қаттиқ нажас геморройни кучайтирувчи асосий омиллар ҳисобланади, чунки ҳожатга чиқишда кучаниш томирларга босимни оширади ва касалликнинг ривожланишига олиб келади. Ушбу мақолада геморройни енгиллаштириш ва ичак ҳаракатини яхшилаш учун самарали маслаҳатлар келтирилган.
1. Толага бой овқатларни истеъмол қилиш
Толага бой озиқ-овқатлар ичак ҳаракатини нормаллаштиришда ва геморройни енгиллаштиришда муҳим рол ўйнайди. Тола нажасни юмшоқроқ қилади ва ичак бўйлаб осонроқ ҳаракатланишига ёрдам беради, бу эса ҳожатга чиқишда кучанишни камайтиради.
- Мева ва сабзавотлар: Мева ва сабзавотлар толага бой бўлиб, уларнинг мунтазам истеъмоли ичак ҳаракатини яхшилайди. Сабзи, брокколи, исмалоқ, олма, нок ва апелсин каби маҳсулотлар толага бой озиқ-овқатлар қаторига киради.
- Бутун донли маҳсулотлар: Бутун донли маҳсулотлар, масалан, жигарранг гуруч, жўхори, буғдой нони ва киноа ичак ҳаракатини яхшиловчи толага бой озиқ-овқатлардир.
- Дуккакли маҳсулотлар: Ловия, нўхат, ясмиқ ва мош толага бой бўлиб, ич қотишини олдини олишда ёрдам беради.
2. Кўп суюқлик ичиш
Сув ва бошқа суюқликларни етарли миқдорда истеъмол қилиш ичак ҳаракатини яхшилашда муҳим рол ўйнайди. Етарли миқдорда суюқлик истеъмол қилмаслик ичакдаги нажасни қаттиқлаштиради, бу эса ич қотишига олиб келади ва геморройни кучайтиради.
- Тавсия: Кунига камида 8 стакан сув ичиш тавсия этилади. Табиий мева шарбатлари, ўсимлик чойлари ва суюқ таомлар ҳам ичак ҳаракатини яхшилашда ёрдам беради.
3. Мунтазам жисмоний фаоллик
Камҳаракатлик ичак фаолиятини секинлаштиради ва ич қотишига олиб келади. Шунинг учун жисмоний фаолликни ошириш геморройни олдини олиш ва ичак ҳаракатини яхшилаш учун муҳимдир.
- Юриш ва енгил машқлар: Ҳар куни камида 30 дақиқа давомида юриш қон айланишини яхшилайди ва ичак ҳаракатини фаоллаштиради. Юриш геморройни енгиллаштирувчи энг самарали машқлардан биридир.
- Кегел машқлари: Кегел машқлари тос мушакларини кучайтиради ва ичак ҳаракатини яхшилайди. Бу машқлар геморройни олдини олиш ва даволашда ёрдам беради.
4. Ҳожатга чиқиш одатларини ўзгартириш
Тўғри ҳожатга чиқиш одатлари геморройни даволаш ва ичак ҳаракатини яхшилашда катта аҳамиятга эга. Баъзи одатлар ичак ҳаракатини ёмонлаштириши ва геморройни кучайтириши мумкин.
- Кучанишдан сақланиш: Ҳожатга чиқиш пайтида кучаниш геморрой томирларига ортиқча босим туширади, бу эса касалликнинг кучайишига олиб келади. Толага бой овқатлар истеъмол қилиш ва нажасни юмшатиш орқали кучаниш эҳтиёжини камайтириш мумкин.
- Ҳожатга чиқишни кечиктирмаслик: Ҳожатга чиқиш зарурати пайдо бўлганда уни кечиктирмаслик муҳимдир. Кечиктирилган ҳолатда нажас қаттиқлашади ва бу кучли кучанишга олиб келади, бу эса геморройни кучайтиради.
- Тўғри ҳолатда ўтириш: Ҳожатга чиқиш пайтида оёқларни бироз юқорига кўтариб ўтириш (кичик столчадан фойдаланиш) ичакнинг бўшашишига ёрдам беради ва ҳожатга чиқишни осонлаштиради.
5. Пробиотиклар истеъмол қилиш
Пробиотиклар ичак микрофлорасини яхшилаб, ичак ҳаракатини нормаллаштиришга ёрдам беради. Пробиотиклар фойдали бактерияларни кўпайтириб, ичакнинг тўғри ишлашини таъминлайди ва ич қотишини камайтиради.
- Тавсия этилган маҳсулотлар: Ёгурт, кефир, кимчи, тузланган карам каби ферментланган маҳсулотлар пробиотиклар билан бойитилган бўлиб, ичак ҳаракатини яхшилайди ва геморройни олдини олишга ёрдам беради.
6. Лаксатиф (ич сурувчи) воситалар
Агар овқатланиш одатлари ва жисмоний фаоллик ичак ҳаракатини яхшилашда етарли бўлмаса, лаксатиф воситалардан фойдаланиш мумкин. Лаксатифлар ичак ҳаракатини стимулятсия қилиб, нажасни юмшатади ва ҳожатга чиқишни осонлаштиради.
- Табиий лаксатифлар: Псйллиум толаси, зиғир уруғи ва прунус (ўрик) каби табиий лаксатиф воситалар ичак ҳаракатини яхшилашда самарали ҳисобланади.
- Дорихона лаксатифлари: Агар табиий воситалар етарли бўлмаса, дорихонада мавжуд бўлган лаксатиф воситалар (масалан, макрогол ёки лактулоза) шифокор тавсияси билан қўлланилиши мумкин.
7. Стрессни камайтириш
Стресс ичак ҳаракатини ёмонлаштириши ва геморройни кучайтириши мумкин. Стресс пайтида ичак фаолияти секинлашиши ёки аксинча, ортиши мумкин, бу эса ичак ҳаракатининг издан чиқишига олиб келади.
- Тавсия: Стрессни бошқариш учун мунтазам равишда дам олиш техникаларини (ёга, медитатсия) қўллаш ичак фаолиятини яхшилайди ва геморройни олдини олишда ёрдам беради.
Хулоса
Геморройни олдини олиш ва даволашда ичак ҳаракатини яхшилаш жуда муҳимдир. Толага бой овқатлар истеъмол қилиш, кўп суюқлик ичиш, жисмоний фаолликни ошириш ва тўғри ҳожатга чиқиш одатларини сақлаш орқали ичак ҳаракатини яхшилаш мумкин. Шунингдек, пробиотиклар истеъмол қилиш ва стрессни бошқариш ичак ҳаракатини нормаллаштиради ва геморройни енгиллаштиришда ёрдам беради. Агар ич қотиши давом этса, лаксатиф воситалардан фойдаланиш ва шифокор билан маслаҳатлашиш тавсия этилади.
