ГИЖЖАЛАР БИЛАН БЎҒЛИҚ ХАВФЛИ АСОРАТЛАР ВА УЛАРНИ ОЛДИНИ ОЛИШ
Гижжалар одам организмида яшайдиган паразитлар бўлиб, улар турли хил хавфли асоратларга олиб келиши мумкин. Гижжаларнинг олдини олиш ва уларни даволаш жуда муҳим, чунки уларнинг мавжудлиги жиддий соғлиқ муаммоларига сабаб бўлиши мумкин. Қуйида гижжаларнинг келтириб чиқариши мумкин бўлган хавфли асоратлар ва уларни олдини олиш бўйича тавсиялар келтирилган.
1. Гижжаларнинг хавфли асоратлари
а. Аллергик реактсиялар
Гижжалар теридаги қон сўриб, организмда аллергик реактсияларни келтириб чиқариши мумкин. Бу реактсиялар терида қизариш, шишиш ва қичишиш шаклида намоён бўлиши мумкин. Баъзида аллергик реактсиялар шиддатли бўлиб, тери тошмалари ёки контакт дерматитга олиб келиши мумкин.
б. Бактериал инфектсиялар
Гижжаларнинг қон сўриши натижасида терида ҳосил бўлган излар ва тешиклар бактериал инфектсияларга йўл очиши мумкин. Терида инфектсиялар (масалан, стрептококк ёки стафилококк инфектсиялари) ривожланиши мумкин, бу эса қўшимча муаммоларни келтириб чиқаради.
к. Ичак обструктсияси
Ичак гижжалари, масалан, аскарис ёки пинвормлар, ичакда кўпайиши ва ичак деворларини тўсиб қўйиши мумкин. Бу ҳолат ичак обструктсиясига (тўсиқлари) олиб келиши мумкин, бу эса қорин оғриғи, қорин шиши, ва ичакнинг нормал фаолиятининг бузилишига сабаб бўлиши мумкин.
д. Анемия
Гижжаларнинг қон сўриши организмда қизил қон ҳужайраларининг камайишига олиб келиши мумкин, бу эса анемия (қон етишмовчилиги) ҳолатини келтириб чиқаради. Анемия чарчоқ, заифлик, ва уйқусизлик каби симптомларга олиб келиши мумкин.
2. Гижжаларнинг олдини олиш бўйича тавсиялар
а. Гигиена қоидаларига риоя қилиш
- Қўл ювиш: Қўлларни мунтазам равишда, айниқса, овқатланишдан олдин ва сўнг, туалетдан чиққандан кейин ювиш керак. Қўл ювиш паразитларнинг организмга киришини камайтиради.
- Ювилмаган озиқ-овқатлардан сақланиш: Сабзавотлар ва меваларни яхшилаб ювиб истеъмол қилиш зарур. Ювилмаган озиқ-овқатларда паразитларнинг тухумлари ёки ўсимлик паразитлари бўлиши мумкин.
б. Уйда гигиеник шароитларни сақлаш
- Тоза уй муҳит: Уй шароитларини доимий равишда тоза ва ифлосланмасдан сақлаш муҳимдир. Уй ҳайвонларини мунтазам равишда парвариш қилиш ва уларни тозалаш гижжаларнинг тарқалишини олдини олишда ёрдам беради.
- Кўринмас жойларга эътибор: Ётоқ ва мебелларда гижжаларнинг жойлашиши мумкин. Ётоқ тўсакларини ва мебелларни мунтазам равишда текшириб туриш ва тозалаш зарур.
к. Махсус маҳсулотлардан фойдаланиш
- Антипаразитик маҳсулотлар: Гижжаларга қарши махсус шампунлар, кремлар ва спрейлардан фойдаланиш. Бу маҳсулотларни терига ёки сочга суриш орқали гижжаларнинг олдини олиш ва уларни даволаш мумкин.
- Табиий мойлар: Чай қошиғи мойи (теа трее оил) ёки лаванда мойи гижжаларга қарши табиий воситалар сифатида ишлатилиши мумкин. Уларни суюлтириб, терига ёки сочга қўллаш мумкин.
д. Уй ҳайвонларини назорат қилиш
- Ҳайвонларнинг гигиенаси: Уй ҳайвонларини мунтазам равишда ювиш ва уларнинг тўғри парваришини амалга ошириш. Уй ҳайвонларида гижжалар мавжуд бўлса, улар одамлар орасида тарқалиши мумкин.
- Ҳайвонларнинг ётоқлари: Уй ҳайвонларининг ётоқларини мунтазам равишда тозалаш ва дезинфексия қилиш.
э. Тиббий кўрик ва даволаш
- Мунтазам текширувлар: Агар гижжаларга алоқадор аломатлар мавжуд бўлса, тиббий кўрик ва даволаш учун мутахассисга мурожаат қилиш зарур.
- Гижжаларга қарши дори-дармонлар: Агар гижжалар аниқланса, тиббий мутахассис томонидан белгиланган антипаразитик дориларни қўллаш керак.
Гижжаларнинг хавфли асоратлари ва уларнинг олдини олиш бўйича тавсияларни амалга ошириш сизни ва оилангизни паразитлардан ҳимоя қилишга ёрдам беради ва соғлиқни сақлашни яхшилайди.
