Оғриғи нима учун юзага келади?
Тиш оғриғи кўпчилик дуч келадиган муаммолардан бири бўлиб, бу ноқулай ва қийин ҳолатга олиб келиши мумкин. Тиш оғриғи турли сабабларга кўра юзага келиши мумкин ва одатда тиш ёки жағ соҳасидаги нервларнинг қўзғалиши натижасида содир бўлади. Ушбу мақолада тиш оғриғининг асосий сабаблари, уни даволаш усуллари ва профилактика чоралари ҳақида батафсил маълумот берамиз.
Тиш оғриғининг асосий сабаблари
Тиш оғриғи бир қанча омиллар туфайли пайдо бўлиши мумкин. Қуйида тиш оғриғининг энг кенг тарқалган сабабларини кўриб чиқамиз:
- Кариес ёки тиш чириши
Тиш чириши – тиш оғриғининг энг кенг тарқалган сабаби ҳисобланади. Бу ҳолат, тиш эмали ёки дентиннинг емирилиши натижасида юзага келади. Шакарли ёки кислотали озиқ-овқатларни истеъмол қилиш тиш эмалига зарар етказади, бу эса кариеснинг ривожланишига олиб келади. Кариес чуқурроқ қатламларга тарқалиши билан тиш нервларига таъсир қилади ва кучли оғриқ келтиради. - Тиш илдизидаги инфексиялар
Тиш илдизининг инфектсияланиши ҳам тиш оғриғига сабаб бўлиши мумкин. Бу ҳолат, одатда тишнинг илдиз каналига кирган бактериялар туфайли юзага келади. Агар инфексия даволанмаса, абсесс ҳосил бўлиши мумкин ва бу яллиғланиш, шиш ва оғриққа олиб келади. - Тиш милкларининг яллиғланиши (гингивит)
Тиш милкларининг яллиғланиши тишларга етарли даражада ғамхўрлик қилинмаганида содир бўлиши мумкин. Тиш милкининг яллиғланиши қон кетишига, шиш ва тишларнинг сезгирлигига олиб келади, бу эса оғриқ келтиради. - Тишнинг шикастланиши ёки ёрилиши
Тиш ёрилиши ёки шикастланиши оғриқнинг бошқа кенг тарқалган сабаби ҳисобланади. Тишдаги кичик ёриқ ҳатто сезилмаслиги ҳам мумкин, лекин бу тишнинг сезгир бўлишига ва озиқ-овқат ёки ичимликлар таъсирида оғриқ - келhttps://www.youtube.com/watch?v=wVhdlwPGR14тириши мумкин.
- Тиш сиқилишлари ва бруксизм (тишни ғичирлатиш)
Тишларни сиқиш ёки тишни ғичирлатиш (бруксизм) тишларга кучли босим тушириш натижасида юзага келадиган оғриқнинг бир сабабидир. Бу одатда уйқу пайтида содир бўлади ва тишларнинг эскириши, тишларнинг эмал қатлами емирилиши ҳамда оғриқ ва ноқулайликка олиб келиши мумкин. - Тиш тозаловчи жарроҳлик оператсиялари
Тишларни тозалаш ёки даволаш жараёнлари, масалан, тиш ювиш ёки пломбалаш жараёнлари вақтинчалик оғриқ келтириши мумкин. Бу оғриқ одатда вақтинчалик бўлиб, тезда ўтиб кетади, аммо баъзи ҳолларда бу жараёнлар давомида нервларга таъсир ўтказилиши туфайли узоқ давом этувчи оғриқлар пайдо бўлиши мумкин. - Дон тишларининг чиқиши
Дон тишлари чиқиши ёшлар орасида кенг тарқалган тиш оғриғининг сабабларидан биридир. Дон тишлари нотўғри жойлашганда ёки тўғри чиқмаганда оғриқ, яллиғланиш ва ноқулайлик келтириб чиқариши мумкин.
Тиш оғриғини даволаш
Тиш оғриғини даволаш унинг сабабига боғлиқ. Қуйида тиш оғриғини даволашда ишлатиладиган асосий усуллар ҳақида маълумот берилади:
- Оғриқни қолдирувчи воситалар
Аспирин ёки ибупрофен каби оғриқни қолдирувчи дорилар тиш оғриғини вақтинча енгиллаштириши мумкин. Бироқ, бу дорилар фақат симптомларни қолдиради, аммо асосий сабабни даволамайди. - Тиш пломбаси ёки таъмирлаш
Агар тиш оғриғи кариес ёки тишнинг ёрилиши сабабли бўлса, шифокор тишни пломба ёки бошқа таъмирлаш усули билан даволайди. Бу тишни сақлаб қолиш ва оғриқни бартараф этишга ёрдам беради. - Тиш илдизини даволаш (канал терапияси)
Тиш илдизидаги инфексияларни даволаш учун канал терапияси қўлланилади. Ушбу жараён орқали шифокор тиш илдизидаги инфексияни олиб ташлайди ва тишни пломба билан тўлдиради. - Антибиотиклар
Агар тиш илдизида инфектсия бўлса, шифокор антибиотиклар буюриши мумкин. Антибиотиклар бактерияларни ўлдириб, инфектсияни даволашга ёрдам беради. - Тишни суғуриб ташлаш
Агар тишни сақлаб қолишнинг иложи бўлмаса, шифокор тишни суғуриб ташлаши мумкин. Бу оғриқнинг манбаини йўқ қилиш ва инфексияни олдини олиш учун зарур бўлиши мумкин.
Тиш оғриғининг олдини олиш
Тиш оғриғининг олдини олиш учун мунтазам гигиена ва профилактик чоралар муҳимдир. Қуйидаги тавсиялар орқали тишларингизни соғлом сақлашингиз мумкин:
- Ҳар куни тиш ювиш ва ипдан фойдаланиш
Тишларингизни ҳар куни камида икки марта ювиб, тиш ипидан фойдаланиш тиш ва милкларни бактериялардан ҳимоя қилади ва кариес ривожланишининг олдини олади. - Ширин ва кислота маҳсулотларини чеклаш
Ширин ва кислота маҳсулотлари тиш эмалини емиради, бу эса кариесга олиб келиши мумкин. Ширинликларни истеъмол қилганингиздан сўнг оғзингизни сув билан чайинг. - Тиш шифокорига мунтазам ташриф буюриш
Тиш шифокорига ҳар 6 ойда бир марта бориш тишлар ва оғиз бўшлиғидаги муаммоларни эрта аниқлаш ва даволаш имконини беради.
Хулоса
Тиш оғриғи турли сабабларга кўра пайдо бўлиши мумкин ва уни даволаш оғриқнинг сабабига боғлиқ. Оғриқни вақтинчалик енгиллаштириш мумкин бўлса-да, тиш шифокорига мурожаат қилиш муҳимдир. Мунтазам тиш гигиенасига риоя қилиш тиш оғриғининг олдини олишда асосий рол ўйнайди.