- Оғриқсиз тиш экстраксияси қандай амалда ўтказилади?
- Тиш экстраксияси зарурати
- Оғриқсиз тиш экстраксияси қандай амалга оширилади?
- 1. Шифокор билан маслаҳатлашиш
- 2. Анестезия
- 3. Тишни суғуриб олиш жараёни
- 4. Жароҳатни даволаш ва тикиш
- 5. Оператсиядан кейинги парвариш
- Оператсиядан кейин нимага эътибор бериш керак?
- Хулоса
Оғриқсиз тиш экстраксияси қандай амалда ўтказилади?
Тиш экстраксияси, яъни тишни суғуриб олиш — кўпинча зарур бўладиган стоматологик амалиётлардан биридир. Бу жараён тишнинг шикастланиши, яллиғланиши, инфексияланиши ёки нотўғри жойлашиши каби ҳолатларда талаб қилинади. Бугунги кунда стоматология соҳасида замонавий технологиялар ва усуллар ёрдамида тиш экстраксияси оғриқсиз тарзда амалга оширилади. Ушбу мақолада оғриқсиз тиш экстраксияси қандай ўтказилиши, амалиёт давомида қандай чоралар кўрилиши ва жараён қандай кечиши ҳақида батафсил маълумот берамиз.
Тиш экстраксияси зарурати
Тишни суғуриб олиш кўпинча қуйидаги ҳолатларда зарур бўлади:
- Кариеснинг кучли ривожланиши: Агар тиш чуқур кариес туфайли зарар кўрган бўлса ва даволаб бўлмайдиган даражада бўлса, уни суғуриб олиш зарур бўлади.
- Тиш илдизидаги инфектсия: Илдиз каналлари билан боғлиқ муаммолар мавжуд бўлса ёки инфектсия илдизнинг чуқур қисмига етган бўлса, тишни сақлаб қолиш имкони бўлмаслиги мумкин.
- Дон тишлари: Дон тишлари нотўғри ўсиб чиқиб, бошқа тишларга босим ўтказиши ёки оғриқ келтириши мумкин. Бу ҳолатда ҳам дон тишларини суғуриб олиш тавсия этилади.
- Милк яллиғланиши: Периодонтал касалликлар натижасида тишларнинг шикастланиши ва тишларнинг мустаҳкамлиги йўқолиши мумкин, бу эса уларни суғуриб олишни талаб қилади.
Оғриқсиз тиш экстраксияси қандай амалга оширилади?
Тиш суғуриб олиш жараёни оғриқ сезилмаслиги учун махсус анестезия ёрдамида амалга оширилади. Жараённинг асосий босқичлари қуйидагича:
1. Шифокор билан маслаҳатлашиш
Тиш экстраксияси амалиётидан олдин стоматолог билан маслаҳатлашиш муҳимдир. Шифокор тишни текшириб, уни суғуриб олиш зарурати ва хавфсизлигини баҳолайди. Агар тишда инфексия ёки бошқа муаммолар бўлса, олдиндан даволаш чоралари кўрилиши мумкин. Жараён олдидан умумий соғлиғингиз, аллергиянгиз ёки қабул қилаётган дориларингиз ҳақида шифокорга хабар бериш керак.
2. Анестезия
Тиш экстраксияси оғриқсиз бўлиши учун локал анестезия қўлланилади. Анестезия оғриқ сезгиларини тўлиқ блокировка қилиб, фақат босимни ҳис қилишга имкон беради. Баъзи ҳолларда, умумий анестезия ёки седатсия қўлланилиши мумкин, бу асосан мураккаб экстраксиялар (масалан, дон тишлари) пайтида қўлланилади. Локал анестезия қўлланилганда, бемор ҳушёр бўлади, аммо оғриқни умуман ҳис қилмайди.
3. Тишни суғуриб олиш жараёни
Анестезия таъсир қилгач, стоматолог тишни суғуриб олиш жараёнини бошлайди. Жараён қуйидагича ўтади:
- Тишни бўшатиш: Шифокор махсус асбоблар ёрдамида тишни милк ва суяк ичида бўшатади. Бу жараён босим сезиларли бўлиши мумкин, аммо оғриқ сезилмайди.
- Тишни чиқариш: Тиш бўшатилгач, у аста-секин суғуриб олинади. Тиш чиқиши осон бўлса, бу жараён жуда тез ўтади. Агар тиш чуқур жойлашган бўлса ёки илдизи мураккаб бўлса, тишни бўлиб олиб ташлаш мумкин.
4. Жароҳатни даволаш ва тикиш
Тиш суғуриб олингандан сўнг, шифокор милк ва суяк тўқимасини текширади. Агар зарур бўлса, жароҳат тикилади. Баъзи ҳолларда табиий тикланиш учун тикув керак бўлмаслиги мумкин. Тикув қўйилган ҳолатларда улар бир неча кундан кейин ўз-ўзидан эриб кетиши мумкин ёки шифокор томонидан олиб ташланади.
5. Оператсиядан кейинги парвариш
Тиш суғуриб олинганидан кейин шифокор оператсиядан кейинги парвариш бўйича кўрсатмалар беради. Бу кўрсатмалар қуйидагиларни ўз ичига олади:
- Биринчи кун давомида суғурилган жойга стерил дока қўйиб, босим қилиш орқали қон кетишини тўхтатиш.
- Оғриқни енгиллаштириш учун шифокор томонидан буюрилган оғриқ қолдирувчи дориларни қабул қилиш.
- Шишларни камайтириш учун муз компрессидан фойдаланиш.
- Овқатланишда юмшоқ ва илиқ таомларни танлаш, тишни суғуриб олинган жойга қаттиқ босим туширмаслик.
Оператсиядан кейин нимага эътибор бериш керак?
Оператсиядан кейин бир неча кун давомида эҳтиёткорлик чораларига риоя қилиш муҳимдир:
- Биринчи 24 соат ичида оғир жисмоний фаолликдан сақланинг.
- Тиш суғурилган жойни тиш чўткаси билан тозалашдан сақланинг.
- Сигарет чекиш, ичкилик истеъмол қилиш ва иссиқ ичимликлардан сақланиш зарур.
- Суғурилган жойни тузли сув билан мулойим чайиш тавсия этилади, лекин куч билан чайишдан сақланинг.
Хулоса
Оғриқсиз тиш экстраксияси замонавий стоматология технологиялари ёрдамида оғриқсиз тарзда амалга оширилади. Анестезия ёрдамида тиш суғуриб олиш жараёни беморнинг оғриқ сезмасдан ўтишини таъминлайди. Жараёндан кейинги парвариш қоидаларига риоя қилиш эса тез тикланишга ёрдам беради. Тиш соғлиғини асраш учун мунтазам стоматолог кўригига қатнашиш ва гигиена қоидаларига риоя қилиш оғриқли тиш муаммоларининг олдини олишда катта аҳамиятга эга.