Ҳомиладорлик ва астма: Қандай хавф ва чоралар бор?
Ҳомиладорлик даврида астма билан яшаш ўзига хос эътибор ва бошқаришни талаб қилади. Астма ҳомиладор аёлларда нафас олишга салбий таъсир кўрсатиши ва ҳомила ривожланишига хавф туғдириши мумкин. Бироқ, астмани тўғри бошқариш орқали ҳомиладорлик давомида хавфсиз ва соғлом ҳаёт кечириш мумкин. Ушбу мақолада ҳомиладорлик ва астма ўртасидаги боғлиқлик, юзага келиши мумкин бўлган хавфлар ва уларга қарши кўрилиши лозим бўлган чоралар ҳақида батафсил маълумот берилади.
Астма ва ҳомиладорликдаги хавфлар
Астма ҳомиладорлик даврида соғлиқни назорат қилишда муҳим рол ўйнайди. Астма ҳужумлари нафақат онанинг соғлиғига, балки ҳомила ривожланишига ҳам жиддий таъсир кўрсатиши мумкин. Ҳомиладорлик даврида астма билан боғлиқ қуйидаги хавфлар мавжуд:
- Нафас қисиши ва кислород етишмаслиги: Астма ҳужуми пайтида онанинг нафас олиш қобилияти ёмонлашади, бу эса ҳомилага кислород етишмаслигига олиб келиши мумкин. Кислород етишмовчилиги ҳомиланинг ўсиши ва ривожланишига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
- Ҳомиланинг паст вазнли туғилиши: Агар астма назорат қилинмаса ва тез-тез ҳужумлар юз берса, ҳомила паст вазнда туғилиши хавфи ортади. Бу эса чақалоқнинг соғлиғига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
- Ҳомиладорликдаги прееклампсия: Астма билан оғриган ҳомиладор аёлларда қон босими ошиши ва прееклампсия ривожланиш хавфи юқори бўлиши мумкин. Бу касаллик она ва ҳомила учун хавфли бўлиши мумкин.
- Эрта туғилиш: Назорат қилинмаган астма эрта туғилишга олиб келиши мумкин. Эрта туғилган чақалоқлар кам ривожланган бўлиб, уларнинг нафас олиш ва иммунитет тизимлари заиф бўлиши мумкин.
Ҳомиладорлик даврида астмани бошқариш
Ҳомиладорлик пайтида астмани бошқариш онанинг ва ҳомиланинг соғлиғини сақлаш учун жуда муҳимдир. Астма билан оғриган ҳомиладор аёллар учун қуйидаги чоралар астма ҳужумларини олдини олишда ва умумий соғлиқни яхшилашда ёрдам беради:
1. Шифокор билан яқин ҳамкорлик
Ҳомиладорликнинг бошиданоқ астма билан оғриган аёллар шифокор билан яқиндан ҳамкорлик қилишлари керак. Шифокор астмани бошқариш учун мос дори-дармонларни буюриши ва дори воситаларининг ҳомилага қандай таъсир қилишини кузатиши лозим. Баъзи дори воситалари ҳомиладорлик пайтида хавфсиз бўлиб, уларни қабул қилиш астма ҳужумларини олдини олишда муҳим аҳамиятга эга.
- Нима қилиш керак?
- Ҳомиладорликдан олдин ёки ҳомиладорликнинг бошида шифокор билан учрашиб, астмани бошқариш режасини тузинг.
- Шифокорнинг дори воситаларини қабул қилиш бўйича кўрсатмаларига қатъий риоя қилинг ва керак бўлса, даволаш режаларини янгиланг.
2. Астма аломатларини назорат қилиш
Ҳомиладорлик пайтида астма аломатларини доимий равишда кузатиб бориш муҳимдир. Нафас қисиши, хириллаш ёки йўтал белгилари кучайганда дарҳол шифокорга мурожаат қилиш керак. Аломатларни эрта аниқлаш ва уларга жавоб бериш астма ҳужумларининг олдини олишда муҳим рол ўйнайди.
- Нима қилиш керак?
- Астма белгилари кузатилганда инҳалерлардан фойдаланиш ва зарурат туғилганда шифокор билан боғланиш.
- Нафас олишнинг ўзгаришларини кузатиш ва астма кундалигини юритиш фойдали бўлиши мумкин.
3. Аллергенлардан сақланиш
Аллергенлар астма ҳужумларини қўзғатадиган асосий омиллардан бири бўлиб, ҳомиладорлик пайтида бу хавф ортади. Гул чанги, уй ҳайвонлари жунлари, чанг ва сигарет тутуни каби аллергенлардан сақланиш астма белгилари камайишига ёрдам беради.
- Нима қилиш керак?
- Уйни мунтазам равишда тозалаш ва чанг тозалагичлардан фойдаланиш.
- Сигарет чекиладиган жойлардан узоқроқ бўлиш ва тоза ҳаво бўлган жойларда бўлиш.
4. Стрессни бошқариш
Стресс астма ҳужумларини кучайтирадиган омил бўлиши мумкин. Ҳомиладорлик даврида стресс даражасини бошқариш астма белгилари камайишига ёрдам беради. Нафас олиш машқлари, медитатсия ва ёга стрессни камайтиришда самарали усуллардан биридир.
- Нима қилиш керак?
- Стрессни камайтирувчи машқлар билан шуғулланиш ва дам олиш учун вақт ажратиш.
- Стрессли вазиятлардан қочиш ва тинчлантирувчи усулларни қўллаш.
5. Соғлом овқатланиш ва уйқу
Соғлом овқатланиш ва яхши уйқу астма билан курашишда муҳим аҳамиятга эга. Етарлича витамин ва минераллар билан бойитилган овқатлар организмни қўллаб-қувватлайди ва астма белгилари камайишига ёрдам беради. Уйқу эса организмнинг тикланишига ва нафас олишни яхшилашга ёрдам беради.
- Нима қилиш керак?
- Мева, сабзавот ва омега-3 ёғ кислоталарига бой озиқ-овқатларни истеъмол қилиш.
- Ҳар куни 7-8 соат уйқу олиш ва уйқу гигиенасига риоя қилиш.
Хулоса
Астма билан ҳомиладорлик даврида хавфларни камайтириш ва соғлом ҳаёт тарзини сақлаш учун шифокор билан яқин ҳамкорлик қилиш, астмани бошқариш, аллергенлардан сақланиш ва стрессни камайтириш жуда муҳимдир. Тўғри бошқарув усуллари астма ҳужумларини камайтиришга ёрдам беради ва ҳомила ривожланишини қўллаб-қувватлайди. Астмани тўғри бошқариш орқали ҳомиладорликни хавфсиз ўтказиш ва соғлом фарзанд туғилиши мумкин.
