Himoyalanmagan jinsiy aloqadan keyin homilador bo‘lmaslik
Favqulodda kontratseptsiya nima? Favqulodda kontratseptsiya — bu jinsiy aloqa-dan keyin homiladorlik-ning oldini olish usuli. Bu usul himoyalanmagan jinsiy aloqa yo kontratseptiv vosita-lar samaradorligiga shubha tug‘ilganda qo‘llaniladi. Masalan, prezervativ yirtilib ketganda, kontratseptiv tabletka-lar yo in’ektsiya-larni o‘tkazib yuborganda.
Favqulodda kontratseptsiya ikki xil usulni o‘z ichiga oladi:
Tabletka-larni qabul qilish;
Ichki bachadon spirali o‘rnatish.
Tabletka-lar tez va qulayroq bo‘lsa, spiral samaraliroq hisoblanadi.
Favqulodda kontratseptiv tabletka-lar qanday ishlaydi
Bu tabletka-lar tarkibida ayol jinsiy gormon-lari-ning sintetik analog-lari mavjud. U-lar ovulyatsiyani kechiktiradi yo to‘xtatadi, shunday qilib, tuxum hujayrasi sperma b-n uchrashmas-dan tuxumdon-larda qoladi. Preparat qanchalik tez qabul qilinsa, u-ning samaradorligi shunchalik yuqori bo‘ladi.
Levonorgestrel preparat-lari
Qabul qilish muddati: jinsiy aloqa-dan keyin 72 soat ichida.
Doza: 1,5 mg bir martalik yo 0,75 mg ikkita qabulda (12 soatlik farq b-n).
Samaradorlik: 98,8%.
Mifepriston preparat-lari
Qabul qilish muddati: jinsiy aloqa-dan keyin 72 soat ichida.
Doza: 10 mg bir martalik.
Samaradorlik: 99%.
Kim-larga favqulodda kontratseptiv tabletka-lar mos kelmaydi
Favqulodda kontratseptiv tabletka-lar quyidagi hol-larda kam samarali bo‘lishi mumkin:
Ortiqcha vazn (tana massasi indeksi 30 -dan yuqori);
Ba’zi dori-larni qabul qilish (masalan, antibiotik-lar yo antiepileptik vosita-lar).
Agar yuqoridagi omil-lar mavjud bo‘lsa, ginekolog b-n maslahatlashib, boshqa usulni tanlash tavsiya etiladi.
Favqulodda kontratseptiv tabletka-lar zararli bo‘lishi mumkinmi
Odatda, bu tabletka-lar yaxshi qabul qilinadi va kelajakdagi tug‘ish qobiliyatiga ta’sir qilmaydi. Ba’zi yon ta’sir-lar:
Ko‘ngil aynishi va qayt qilish;
Qorin og‘rig‘i;
Bosh og‘rig‘i;
Hayz-ning kechikishi yo muddati-dan oldin boshlanishi.
Agar tabletkani qabul qilgan-dan keyin 2 soat ichida qayt qilinsa, dori samarador bo‘lmasligi mumkin. Bunday holda, yana bir tabletkani qabul qilish kerak.
Favqulodda kontratseptiv spirali qanday ishlaydi
Ichki bachadon spirali (IBS) T-shaklida bo‘lib, bachadonga o‘rnatiladi. U tuxum hujayrasi-ning bachadon devoriga yopishishini oldini oladi va spermatozoid-lar-ning tuxum hujayrasiga yetib borishiga to‘sqinlik qiladi. Spiral jinsiy aloqa-dan keyin 5 kun ichida o‘rnatilishi kerak.
Spiral-dan kim foydalanmasligi kerak
Quyidagi holat-larda spiral tavsiya etilmaydi:
Tos organ-lari infeksiya-lari;
Noaniq sababli vaginal qon ketish-lar;
Bachadon bo‘yni saratoni;
Jinsiy yo‘l b-n yuqadigan infeksiya-lar-dan shubha.
Xulosa
Favqulodda kontratseptsiya homiladorlik-ning oldini olishda samarali usul bo‘lsa-da, uni doimiy kontratseptiv sifatida ishlatish tavsiya etilmaydi. Himoya qilish-ning barqaror usul-larini tanlash u-n mutaxassis b-n maslahatlashish lozim.
